اختلال یادگیری ریاضی نوعی مشکل در ذهن است که پردازش و درک ریاضی را مشکل می‌کند. از دشواری در شمارش و درک علائم مختلف ریاضی گرفته تا مشکلات اساسی در گفتن زمان و تشخیص جهت مختلف از جمله مشکلاتی است که این اختلال در ذهن افراد ایجاد می‌کند. البته گاهی هم ذهن افراد شرطی شده و به محض آن که متوجه می‌شود فرد قصد یادگیری یک مفهوم ریاضیاتی را دارد، دچار مشکلات جدی در تمرکز و یادگیری خواهد شد.

اگر شما هم دچار این مشکل هستید، می‌توانید چرایی و چگونگی این اختلال را در این مطلب از کاراتدریس مطالعه کنید.

اختلال یادگیری یعنی چه؟

افراد مبتلا به اختلال یادگیری اغلب اوقات در زمینه‌های ریاضی با مشکل مواجه می‌شوند. مشکلاتی که با آموزش بیشتر یا فشار بر ذهن بیمار و…. رفع نمی‌شود. این اختلال جنبه‌های روزمره زندگی مثل درک مفاهیم ریاضی، پول شمردن، ساعت گفتن و انجام محاسبات ذهنی ر ا پیچیده می‌کند.

گلیس هانل استاد دانشگاه و نویسنده کتاب اختلال یادگیری ریاضی می‌نویسد: دانش‌آموزها و بزرگسالان مبتلا به این اختلال، ریاضی را گیج‌کننده و بسیار سخت یادمی‌گیرند. مغز آن‌ها برای توسعه ریاضی نیاز به آموزش‌های هدفمند و مستمر بیشتری نسبت‌به فرد عادی، تجربه آموزش هدفمند و تمرینات مختلف عملی نیاز دارد.

معمولا افرادی که به اختلال یادگیری ریاضی مبتلا هستند، مشکل اختلال در خواندن هم دارند. دانشمندها تخمین چیزی حدود نیمی از این افراد را برای اختلال در خواندن پیش‌بینی کرده‌اند. علاوه‌ بر این تخمین زده می‌شود چیزی بین 6 تا 3 درصد جمعیت دانش‌آموزان مدارس در یادگیری ریاضی، اختلال جدی دارند.

علائم اختلال در یادگیری ریاضی چیست؟

علائم این اختلال ذهنی بسیار متعدد است و موارد زیادی را در بر می‌گیرد. از جمله مهم‌ترین این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• مشکلاتی در گفتن و شمردن موارد مختلف مثل (دو عدد سیب)
• شمارش اعداد از اول به آخر و آخر به اول
• مشکل در مقایسه مقدارها
• مشکل در درک تعداد (بدون شمارش تعداد را متوجه نمی‌شوند)
• ایراد در یادآوری مباحث ریاضی مثل جدول ضرب
• ناتوانی در درک میزان پول و شمارش
• ناتوانی در بیان زمان (ساعت آنالوگ)
• ناتوانی در درک فضایی و بینایی جهت
• ناتوانی در شناخت دست چپ‌ و راست
• مشکل در شناسایی الگوهای مربوط به اعداد

افرادی که مرتبا با استفاده از انگشت‌های خود محاسبات ریاضی را انجام می‌دهند و اجسام را می‌شمارند، معمولا به اختلال یادگیری ریاضی دچار هستند. البته این اختلال ممکن است در افراد مختلف درجه‌بندی و سطح‌بندی داشته باشد. در کل شمارش مداوم خصوصا برای کارهای ساده می‌تواند یکی از علائم این بیماری باشد.

جز این مورد خطاهای محاسباتی نیز می‌توانند جزو علائم این مشکل باشند البته به شرطی که تداوم خطا در معادله های متنوع، و میزان خطا ها باید شدت بالایی داشته باشد.

اگر شما یک دبیر ریاضی هستید، احتمالا حین تدریس خصوصی ریاضی اول تا پایه‌های بالاتر مثل تدریس خصوصی ریاضی دهم می‌توانید این مشکل را در دانش‌آموزان خود مشاهده کرده و تشخیص دهید.

اختلال یادگیری ریاضی، چرا؟

وقتی علت وجود اختلال یادگیری را دنبال می‎‌کنیم در واقع دلایل رشد چنین اختلالی را در ذهن مرور خواهیم کرد. این نوع امراض علت خاصی ندارد و علت خاصی هم برای آن‌ها تعیین نمی‌شود،

اما بیشتر تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده، به تاثیر مستقیم و بسیار زیاد ژنتیک در آن اشاره می‌کند. اختلال یادگیری ریاضی حاصل ناتوانی در محاسبات ریاضی و درک مفاهیم آن به دلیل آسیب‌های جدی مغزی شناخته شده است.

تشخیص اختلال یادگیری با چه معیار هایی صحیح است؟

برای شناخت اختلال یادگیری و تشخیص آن در فرد بیمار باید چهار شاخص اصلی را مورد توجه قرار دهید. در واقع افرادی که چهار معیار زیر را داشته باشند، به احتمال بسیار زیاد به این بیماری دچار هستند:

1. افراد مبتلا به اختلال یادگیری حداقل یکی از شش اختلال در استفاده از مباحث ریاضی و درک مسائل آکادمیک را دارند. بی‌تسلطی در درک اعداد و استدلال‌های ریاضی جزئی از این شش شاخص هستند.
2. اختلال در مسائل مربوط به فرد که از سن آن انتظار می‌رود آن‌ها را درک کند. این مسائل مثل کارهایی است که همه مردم در زندگی روزمره یا مدرسه با آن‌ها رو‌به‌رو می‌شوند و از پس آن برمی‌آیند.
3. اختلال یادگیری اغلب از مدرسه شروع می‌شود، هرچند علائم آن در بزرگسالی بروز و ظهور پیدا کند.
4. ناتوانی‌های ذهنی، اختلال عصبی، مشکلات روانی اجتماعی و عدم آموزش از دیگر انواع اختلالات یادگیری هستند.

افرادی که اختلال یادگیری آن‌ها بیشتر در ریاضی نمود دارد، ممکن است زودتر و با استناد به همین مشکل، اختلال آن‌ها تشخیص داده شود. این شاخه از اختلال یادگیری ریاضی را  SLD می‌نامند.

ارزیابی‌ها برای تشخیص این بیماری توسط روانشناسان مدرسه و روانشناس‌های اعصاب انجام می‌شود. روانپزشک خانواده و کودک، مسئول خدمات بهداشتی جامعه و کارکنان مدرسه نیز در صورتی‌ که با این مشکل آشنایی داشته باشند، می‌توانند دانش‌آموز را هدایت کنند تا به سمت متخصصین این رشته بروند. این درحالی است که بزرگسالان دارای اختلال یادگیری ریاضی باید خودشان یا اطرافیانشان متوجه این مشکلات شوند، وگرنه بروز آن هرروز حادتر از قبل خواهد بود.

بهتر است بدانید که برای تشخیص این بیماری از آزمایش و تست ویژه‌ای استفاده نمی‌شود. بیشتر متخصصان با ارزیابی عملکرد بیمار در دوران کودکی، سوابق تحصیلی و شرایط حال او، سوابق خانوادگی و ژنتیک، این اختلال را تشخیص می‌دهند. آن‌ها همچنین مهارت‌های ریاضی را به‌عنوان فاکتورهای اصلی این مشکل در نظر می‌گیرند.

راه‌های درمان اختلال یادگیری ریاضی چیست؟

مثل بسیاری از اختلالات ذهنی، اختلال یادگیری ریاضی نیز هیچ درمان قطعی، داروی خاص یا تجویز خاصی ندارد که بتوان با آن‌ها مشکل را کاملا رفع کرد. بخش درک مفاهیم ریاضی در ذهن افراد به‌ صورت پایه بخش با مشکل رو‌به‌رو است؛ بنابراین باید بتوان مشکلات مغز را با تمرین‌های هدفمند و کار مستمر برطرف کرد.

معمولا درمان این اختلال با تشخیص به‌ موقع و توجه بسیار زیاد امکان‌پذیر خواهد بود، اما به‌ شرطی که افراد در روند درمان، به شکل مستمر تمرین داشته باشند.

براساس قوانین درمانی اختلال یادگیری ریاضی این افراد باید در مدارس خاص و آکادمی‌های ویژه آموزش ببینند. دوره آموزش افراد دارای اختلال یادگیری ریاضی باید ویژگی زیر را داشته باشد:

• زمان بیشتر برای حل تمرین‌های ریاضی و آزمون‌ها
• اجازه استفاده از ماشین حساب
• مشخص کردن دشواری تمرین‌ها
• کمک به دانش‌آموز و بخش‌بندی تمرین‌های سخت
• استفاده از کاغذهای یادآوری برای آموزش‌های ریاضی
• تدریس خصوصی ریاضی برای آموزش مفاهیم اصلی و خاص
• ارائه اطلاعات کامل توسط مربی
• انجام پروژه‌های علمی و عملی

درصورت عدم درمان اختلال یادگیری ریاضی بسیاری از مشکلات برای افراد مبتلا به این بیماری در بزرگسالی رخ خواهد داد که قابل جبران نیست. آن‌ها معمولا در محل کار و زندگی روزمره خود دچار مشکل می‌شوند. این درحالی است که عموما قوانین کمک‌کننده‌ای برای مبتلایان به این اختلال در محل کار و زندگی افراد وجود ندارد. از آن بدتر اینکه حتی اگر در سایر کشورها به نحوی به افراد مبتلا به این مشکل کمک کرده باشند، باز هم کشور ما هیچ پشتیبانی از این نوع بیماری‌ها ندارد.

اگر کسی را می‌شناسید که چنین مشکلی دارد، بهتر است در کودکی او را برای درمان هدایت کنید یا در بزرگسالی رواشناس‌های مجرب در این زمینه را به او معرفی کنید، چون کوچک‌ترین آموزش به این افراد زندگی روزمره آن‌ها را از این‌ رو به آن‌ رو می‌کند.