آموزش ریاضی با هنر کمی گیج‌کننده و سخت به نظر می‌رسد. گرچه در نگاه اول ریاضی و هنر هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند، اما روش‌های بسیار زیادی برای آموزش به کودکان هست که معلمان آن‌ها می‌توانند با کمک گرفتن از این دو علم دیگری را کامل کنند. استفاده از رنگ و شکل کمک زیادی می‌کند که کودکان آموزش بهتری داشته باشند. همچنین وقتی به ریاضیات نه از نظر محاسبات، بلکه با دید هندسه نگاه می‌کنیم، متوجه خواهیم شد که بین این دو درس آن‌قدر هم که ما فکر می‌کنیم شکر آب نیست و می‌توان اشتراکاتی برایشان یافت. در این مطلب کاراتدریس با ما همراه باشید تا 12 روش آموزش ریاضی با استفاده از هنر را بلد شویم.

1. آموزش تقارن و تناسب شعاع با پرده ملیله‌دوزی شده

تقارن و تناسب میان شعاع دایره در بسیاری از اشکال هنری که روی پرده‌ها، قالی‌ها و تصویرهای گلدار کشیده می‌شود، وجود دارد. شما می‌توانید با نمایش این پرده‌ها تناسب شعاع و پرده‌ها را از نزدیک به کودکان آموزش دهید.

آن‌ها می‌توانند گل قالی یا تصویری را که با این شکل نقاشی شده، بررسی کنند و شعاع و تقارن آن را بیابند. آموزش ریاضی با هنر خصوصا هنر اسلامی پر است از طرح‌های اسلیمی که تقارن شعاع در آن‌ها به‌خوبی رعایت شده است. استفاده از همین تصاویر متقارن به شما کمک می‌کند تا مفهوم تقارن را به خوبی به کودکان خود بیاموزید.

2. آموزش زمان با استفاده از ساعت هنری

استفاده از هنر در آموزش زمان این نقطه قوت را دارد که دست شما برای انتخاب مفاهیم مختلف و به کار گیری هر معنا و مفهومی باز است. برای مثال اگر طرح موردنظرتان در بازار نبود، خیلی سریع و با ابتکار خودتان می‌توانید آن را طراحی کرده و داشته باشید.

شما می‌توانید ساعت بدون عدد بسازید. دو دایره با دو رنگ مختلف مثلا قرمز و آبی روی هم قرار دهید، به‌ طوری‌ که دایره زیری از دایره رویی بزرگ‌تر باشد. به‌ جای اعداد برای ساعت از خط استفاده کنید. شما با این ساعت آموزشی می‌خواهید ذهن دانش‌آموز را نسبت به زمان و اعداد ساعت فعال کنید.

بنابراین باید اعداد دقیقه و ساعت را روی آن با خط نشانه‌گذاری کنید و از دانش‌آموز بخواهید زمان 12:50 دقیقه را برای شما مشخص کند. به همین راحتی با استفاده از هنر خود ساعت و زمان شناسی را به دانش‌آموز آموزش دادید.

3. آموزش طول و‌ عرض با ساخت کلاژی از اشکال هندسی

کلاژ نام تکنیکی در هنرهای بصری است که در آن با کنار هم قرارگرفتن شکل‌های مختلف هندسی شکلی جدید درست می‌کنند. شما می‌توانید حین آموزش و تدریس خصوصی ریاضی سوم به دانش‌آموزهای خود بگویید تکه‌هایی از مستطیل را بِبُرند. سپس آن‌ها را روی یک تخته یا مقوایی به شکل مستطیل بچسبانند. به طوری که کل کف این مستطیل پوشیده شود.

به این شکل می‌توان از آن‌ها دو چیز را خواست، اول این‌ که با جایگذاری شکل‌ها تجسم فضایی آن‌ها قوی‌تر خواهد شد. دوم این‌ که می‌توانید از آن‌ها بخواهید اندازه مستطیل‌های کوچک را با ضلعی که از کنار هم قرار گرفتن آن‌ها ایجاد شده، مقایسه کنند. در این حالت طول یا عرض فرقی نمی‌کند، تنها چیز مهم این است که درک آن‌ها با این کار از اندازه‌ها بالاتر می‌رود.

4. آموزش شکل‌های هندسی با بازی

یکی از بازی‌های معروف و دوست‌داشتنی که در ایران فقط در فصل هندسه کتاب ریاضی ابتدایی انجام شده، بازی جست‌وجوی شکل‌ها بود. در این بازی ماجرا به این شکل است که روی یک صفحه سفید با چشم بسته یا بدون توجه و نیت خاصی خط می‌کشید. هنگامی که روی کاغذ پر شد از خطوط نامنظم معلم به دانش‌آموزان می‌گوید یک شکل خاص (مثلا دایره، مربع، مستطیل، لوزی و…) را در کاغذ جستجو کرده و پیدا کنید.

زمانی که هریک دانش‌آموزان آن شکل را پیدا کنند، باید داخل آن را با رنگ‌های مختلف رنگ‌آمیزی کنند. این بازی برای آموزش ریاضی با هنر شاید ساده باشد، اما ذهن کودکان را به شناخت شکل‌های هندسی آشنا می‌کند.

5. هنر در کامپیوتر

روش دیگری که در آموزش ریاضی با هنر وجود دارد، استفاده از علم گرافیک البته به‌ صورت کاملا مبتدی با ابزارهای ساده برای آموزش هندسه است. در برنامه‌هایی مثل پینت ویندوز و… می‌توان مختصات خاصی را به کودک داد تا با اندازه‌های آن طرحی روی صفحه خود بکشد.

در این شیوه طراحی اندازه‌های مختلف برای شکل‌های مختلفی می‌توان مثال زد، اما چیزی که در تصویر می‌بینید، یک اندازه متوسط از دایره است که دانش‌آموز طرحی (مثلا اسلیمی) را در آن اجرا کرده است. همان‌ طور که مشاهده می‌کنید تقارن نیز در آن رعایت شده است.

6. آموزش ریاضی با هنر اعداد و متراژ با اندازگیری

بخش جدایی‌ناپذیر ریاضی که در زندگی روزمره نیز کاربرد بسیار زیادی دارد، اندازه گرفتن طول اجسام مختلف است. خط کش اولین ابزار اندازگیری است که به کودکان داده می‌شود. شما باید حین تدریس خصوصی ریاضی چهارم بر این مسئله تاکید زیادی داشته باشید.

در این شیوه آموزش ریاضی با هنر می‌توانید به دانش‌آموزان تکلیف دهید که روز بعد با اندازه آینه، میز، دفتر، مداد، اسباب بازی و… خود به کلاس بیایند تا اندازه‌گیری و خواندن و نوشتن آن‌ها ملکه ذهنشان شود.

7. آموزش ریاضی با هنر در نسبت‌ها، با مخلوط کردن رنگ

یکی از فصل‌های آموزشی ریاضی نسبت‌ها هستند. نسبت آب به روغن در موتور خودرو و… مثالی از این بخش است. برای آموزش این بخش می‌توانید به کودک میزانی برای هر واحد از رنگ بدهید و بگویید برای ساختن فلان رنگ چه  مقدار از رنگ استفاده کرده است. برای مثال نسبت ساخت رنگ آبی دو واحد زرد و دو واحد سبز است.

8. آموزش ستون ضرب و تعداد با هنر آپ آرت

آپر آرت نوعی هنر دیدمانی است که افراد با آن شکل‌های مختلف 3 بعدی ایجاد می‌کنند. شما می‌توانید برای آموزش ریاضی با هنر یکی از تصاویر ساده این هنر را سر کلاس بیاورید و با شمارش بلوک‌های داخل آن ضرب‌ و تقسیم را آموزش دهید.

مثلا اگر کل تصویر 48 بلوک دارد، شما معادله‌ای را به دانش‌آموز بدهید که بخشی از آن نامشخص باشد.  (؟ * 6 = 48) تا او با شمارش بلوک‌های تصویر جواب را به شما بگوید. سپس این معادله را در ساخت یک تصویر پاپ آپی تحلیل کنید.

9. آموزش نسبت و تناسب با هنر فراکتال

هنر فراکتال نوعی هنر نمایشی است که با آن انیمیشن و تصویر فراکتالی خلق می‌کنند. درواقع فراکتال نوعی الگوسازی برای ساخت تصویر است که با ادامه دادن آن کل تصویر کامل می‌شود. شما می‌توانید با یک مثلث این کار را انجام دهید.

به دانش‌آموز بگویید یک مثلث رسم کند. سپس یک مثلث کوچکتر داخل آن بکشد. او می‌تواند این الگو را تا سه یا چهار مثلث ادامه دهد، اما وظیفه او اندازه‌گیری نسبت این مثلث‌ها نسبت به یکدیگر است.

10. آموزش اندازگیری و طراحی با طرح‌های موزاییکی

یکی از روش‌های آموزش ریاضی با هنر ساخت پازل‌های موزاییکی توسط خود دانش‌آموز است. شما می‌توانید برای هر نفر در کلاس ده موزایییک آماده کنید و تصویری به او بدهید تا روی موزاییک‌ها اجرا کنند. آن‌ها می‌توانند طرح‌های خودشان را هم بیاورند، اما مهم این‌جاست که بتوانند طرح را بزرگ کنند بدون این‌که تناسب آن‌ها به‌هم بخورد.

11. آموزش ریاضی با هنر برای یادگیری هندسه

یکی از نقاشی‌های کاندینسکی، نقاش بزرگ جهان را برای کودکان به نمایش بگذارید. به آن‌ها بگویید که هرکدام از شکل‌های هندسی داخل این نقاشی را بررسی کنند. دایره، مستطیل، خط صاف و… سپس اندازه آن‌ها را بنویسند. اگر بتوانند خودشان با کشیدن شکل‌هایی با همین اندازه نقاشی جدیدی خلق کنند، بسیار عالی است. این هم یکی دیگر از شیوه‌های آموزش ریاضی با هنر محسوب می‌شود.

درکل می‌توان نتیجه گرفت که ریاضی و هنر ارتباط خوبی با یکدیگر دارند. اگر ذهن خلاقی داشته باشید می‌تواند روش‌های دیگری هم بیابید که قابل استفاده در آموزش ریاضی با هنر باشد. روش‌هایی که هرچه باشد از خشکی آموزش ریاضی خصوصا برای کودکان می‌کاهد.