ریاضی محض نامی آشنا بین آن‌هایی‌ است که در دبیرستان به ریاضی علاقه دارند. ریاضی محض تاریخچه قدیمی دارد و تقریبا از قرن 18 میلادی بین عوام رواج یافت. این رشته که پایه‌ترین گرایش ریاضی محسوب شده، به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مباحث علوم مرتبط با ریاضی شناخته می‌شود.

معمولا هر تحقیق و دانشی در مهندسی ریاضی، فیزیک یا نجوم با تحقیقات ریاضی‌دانان تکمیل می‌شود. البته ارتباط این رشته به این شکل نیست که برای رشته‌های دیگر تعیین تکلیف کند، بلکه ریاضی‌دانان با درک مشکلات محسباتی و مباحث دنیای پیرامون خود به حل آن‌ها می‌پردازند.

تقریبا هر ایده یا نظریه‌ای که در دنیای ریاضی مطرح می‌شود، بدون در نظر گرفتن دیگر رشته‌ها توسط دانشمندان این رشته بررسی می‌شود. در این مطلب از کاراتدریس زیروبم این رشته ریاضی دانشگاه را بررسی کرده‌ایم تا چراغی برای روشنایی راه شما باشیم.

از ریاضی فیزیک دبیرستان به ریاضی محض دانشگاه

تقریبا از سال‌های اول دبیرستان و راهنمایی می‌توان فهمید دانش‌آموزی استعداد و هنر ریاضی محض را دارد یا نه. بسیاری از افراد بر این باور هستند که این رشته جز پشتکار و تلاش نیاز به استعدادی ذاتی در زمینه هوش ریاضی دارد. یعنی دانش آموزانی که می‌خواهند به بالاترین قله این رشته برسند، فارغ از هر نوع تلاشی باید استعدادی هم در این زمینه داشته باشند.

به دلیل این‌ که ریاضی محض رشته‌ای متفاوت با دیگر شاخه‌های علم است، افرادی با روحیات خاص را می‌طلبد. حالا وقت آن است که ببینید در وجودتان علاقه و استعدادش وجوددارد یا خیر.

اگر دوست دارید از دبیرستان وارد این رشته شوید، باید با تحصیلات در رشته ریاضی فیزیک دبیرستان را تمام و در کنکور ریاضی شرکت کنید. این رتبه شماست که تعیین می‌کند در چه دانشگاهی درس بخوانید.

دانشگاه‌های برتر ریاضی در دنیا

دانشگاه‌های زیادی سرتاسر دنیا هستند که در زمینه ریاضی فعالیت دارند و تعدادی از آن‌ها هم بهترین هستند. از انگلیس و آمریکا در غرب تا روسیه، چین و ایران در شرق کشورهای زیادی در زمینه ریاضی صاحب سبک و رتبه‌ هستند که به‌ جرات می‌توان انگلیس را بهترین آن‌ها معرفی کرد.

دانشگاه کمبریج و هاروراد دو دانشگاه بسیار مهم در رشته ریاضی محض محسوب می‌شوند که پیشرفته‌ترین مراحل یادگیری ریاضی را دارند. این دو دانشگاه هر ساله تعداد قابل توجهی از بهترین استعدادهای ریاضی دنیا را با توجه به رصدهایی که از آزمون‌های آن کشور دارند، دعوت و بورسیه می‌کنند.

البته دانشجوها می‌توانند در صورتی‌ که شرایط دانشگاه را داشته باشند در آن‌جا ثبت‌نام کنند و سپس به‌ عنوان یکی از دانشجوهای کمبریج یا هاروارد به فعالیت علمی خود ادامه دهند.

در کشور ما دانشگاه‌های زیادی در زمینه ریاضی آن هم شاخه محض فعالیت مشهود ندارند، اما چند دانشگاهی هم که هستند همیشه در لیست بهترین‌های دنیا می‌روند. امیرکبیر و شریف دو دانشگاه برتر تهران در زمینه ریاضی و علوم کامپیوتر شناخته شدند. این دو دانشگاه با رتبه‌های تک رقمی دانشجو می‌پذیرند و تقریبا جمع نخبه‌های ریاضی ایران در این دو دانشگاه جمع است.

بعد از این دو دانشگاه فردوسی مشهد، صنعتی اصفهان، دانشگاه تبریز و دانشگاه شیراز قرار دارند. شاید اگر رتبه 4 رقمی هم داشته باشید، بتوانید در ریاضی محض دانشگاه شیراز پذیرش شوید. البته در مسئله پذیرش عوامل زیادی جز رتبه هم اثر دارند. برای مثال پذیرش سالیانه آن رشته، میزان انتخاب‌ها در آن سال و منطقه دانشگاه‌هایی که انتخاب کرده‌اید هم روی قبولی شما اثر گذارند.

ریاضی محض در دانشگاه

فعالیت گرایش نظری ریاضی تازه با ورود به دانشگاه شروع می‌شود. این‌که چه هنری داشته باشید و پشتکارتان در یادگیری مباحث و مسائل ریاضی چه اندازه باشد به خودتان وابسته است. درکل می‌توان از ریاضی محض به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین شاخه‌های علم ریاضی نام برد، چون در صورت نبود آن، بسیاری از نظریه‌های علم ریاضی که بر اساس آن‌ها پیشرفت‌هایی در دیگر صنعت‌ها رخ داده، به وجود نمی‌آمد.

مقطع کارشناسی رشته ریاضی محض

مقطع کارشناسی این رشته 4 سال و 8 ترم و 136 واحد درسی است. در این بین 22 واحد عمومی، 61 واحد تخصصی، 36 واحد تخصصی برای گرایش محض و 15 واحد اختیاری بین دو گرایش محض و کاربردی است.

در این‌که دانشجو باید این واحدهای درسی را برای دریافت لیسانس با موفقیت پاس کند شکی نیست، اما نکته مهم و اصلی ماجرا این‌جاست که دانشجوی ریاضی گرایش محض باید از نظر استعدادی نیز در سطح خوبی باشد. علاقه یکی از اصلی‌ترین عواملی است که موفقیت یک دانشجو را در این رشته تضمین می‌کند.

کارشناسی ارشد ریاضی محض

مقطع کارشناسی ارشد ریاضی محض در دانشگاه با دیگر رشته‌ها کمی متفاوت است در این دوره دو ساله دانشجو فقط 32 واحد را باید پاس کند و بیشتر به تحقیق و تفحص در زمینه نظریه‌های علمی می‌پردازد.

دانشجوی ریاضی در این بخش از درس خود، تقریبا دروس خاصی را آموزش نمی‌بیند، بلکه با دنبال کردن ایده‌هایی که دارد، باید به نظریه‌های علمی و تحقیق بپردازد.

رشته‌های تخصصی کارشناسی ارشد

کارشناسی ارشد ریاضی محض در سه رشته اصلی علوم ریاضی یعنی جبر، هندسه و آنالیز دنبال می‌شود. هدف از این مقطع پرورش و تربیت متخصصانی در گرایش خود است تا بر علوم ریاضی احاطه کامل داشته باشند. تمام ریاضی در سه کلمه پشتکار، استعداد و تحقیق ختم می‌شود. ریاضی‌دانی که یکی از این سه کلمه را نداشته باشد، واقعا موفق نمی‌شود و این حرف گزافه نیست.

دوره دکتری ریاضی محض

دکتری ریاضی محض یکی از اصلی‌ترین بخش‌های آن است. در این دوره دانشجوهایی کاملا مسلط به مسائل و مبانی ریاضی آماده استادی و همراهی دیگر دانشجوها می‌شوند. استادانی که هرکدام قسمتی از مبانی نظری ریاضی را پیش می‌برند. درواقع این دکتر‌های ریاضی هستند که بار علمی دانشگاه را تا حد زیادی افزایش می‌دهند.

دوره دکتری ریاضی شامل دو بخش آموزشی و پژوهشی می‌شود. بخش آموزشی دانشجو را از کمبود‌های گذشته رها می‌کند و او را برای پژوهش‌های آینده آماده.

با پذیرش در آزمون جامع دکتری رشته ریاضی، دانشجو دکتری وارد بخش پژوهش می‌شود. در این بخش تقریبا هر نظریه‌ای که به ذهن دانشجو می‌رسد، باید بررسی شود. دانشجوی دکتری برای پژوهش‌هایی آماده می‌شود که در اصل چالش‌های علمی این درس هستند. او باید در این دوره با تمام مسائل مربوط به پژوهش آشنا شود، این موارد را استفاده کند و با آن‌ها نظریه‌ای را به اثبات برساند.

بازار کار ریاضی در دنیای شلوغ ایران

رشته ریاضی یکی از پرکارترین رشته‌های تخصصی در بازار کار ایران است. از عقیده ما هر رشته‌ای که دانشجو تا آخر آن را ادامه دهد و بهترین باشد، بالاخره نتیجه خود را نشان می‌دهد، اما در صورتی که می‌خواهید از مبانی عقلی استفاده کنید، باید بدانید که رشته ریاضی محض بیشتر در بخش‌های علمی سازمان‌ها استخدامی دارند.

هوا و فضا، شرکت‌های بیمه یا حسابداری، گروه‌های تخصصی ریاضی، استادان دانشگاه و هیئت‌های علمی و… از جمله شغل‌های باکلاس این رشته در ایران هستند. اگر دانشجوی ریاضی محض بتواند از کشور مهاجرت کند هم که شرایطش متفاوت می‌شود.

تقریبا استاد ریاضی در خارج از کشور مخصوصا دانشگاه‌های غربی و سازمان‌های آن‌ها حکم طلا را دارد. آن‌ها با بورسیه استاد و سپردن نظریه‌های علمی به او کاری می‌کنند که استاد به دانشمند برجسته ریاضی در جهان تبدیل شود.

بزرگترین دانشمندان رشته ریاضی محض

شاید تنها اسمی که به ذهنتان برسد از ریاضیدان ایرانی و معروف مریم میرزاخانی باشد، اما فقط میرزاخانی ایرانی نبود. در دنیای ریاضی اقلیدوس و فیثاغورث، آلن تورینگ و… نیز بوده‌اند که خدمات بسیار زیادی به این رشته کرده‌اند.

میرزاخانی یکی از بزرگ‌ترین ریاضیدان‌های ایرانی است که تاکنون متولد شده است. اهمیت و جایگاه این بانو نه برای موفقیت‌هایش، بلکه بیشتر برای منش و علاقه‌ای که به رشته تحصیلی خود داشت. او که خیلی سال پیش در دبیرستان فرزانگان تهران درس می‌خواند، از همان زمان به گرفتن جوایز در المپیادها عادت کرد.

میرزاخانی پس از آن توانست به هاروارد برود و زیر نظر یکی از برگزیدگان جوایز فیلدز ریاضی، آموزش ببیند. زندگی میرزا خانی در آمریکا ادامه یافت و به‌ عنوان استاد دانشگاه استندفورد و پریسنتون شناخته شد. او که سال‌ها در زمینه دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آن‌ها تحقیق کرده بود، سال 2014 توانست مدال فیلدز یعنی مهم‌ترین جایزه در رشته ریاضی را دریافت کند.

مریم خان میرزاخانی در سال 96 به دلیل ابتلا به سرطان پیشرفته در بیمارستانی در آمریکا فوت کرده است.

از دیگر دانشمند به نام و معروف ریاضی دنیا آلن تورینگ از انگلستان بود. او که پدر هوش مصنوعی دنیا شناخته می‌شود، استاد آنالیز و بررسی داده‌ها در ریاضی بود. تورینگ توانست با طراحی دستگاهی پایه کامپیوترهای کنونی را بسازد. او همیشه معتقد بود هوش مصنوعی می‌تواند انسان‌گونه رفتار کرده و حتی انسان‌ها را هم فریب دهد.

جمع بندی

اگر به ریاضی محض علاقه‌مند هستید و دوست دارید این رشته را ادامه دهید، پیشنهاد می‌کنم با تعدادی از دانشجوهای این رشته هم مشورتی داشته باشید.

شما می‌توانید با تجربه آن‌ها قدم در راهی بزرگ بگذارید. پیشنهاد می‌کنم تجربیات خود را از تحقیق درباره این رشته با ما نیز در میان بگذارید. کاربران زیادی هستند که با داشتن اطلاعات تجربی و مشهود راه درست را انتخاب می‌کنند.