ریاضی یکی از پرکاربردترین علوم است که زیرشاخههای متعددی دارد. این علم در همه صنایع مورد استفاده قرار میگیرد. علائم ریاضی بسیار زیاد و مختلف هستند که هرکدام از آنها کاربرد خاص خود را دارند. ما در ادامه به بررسی برخی از پرکاربردترین نمادهای این علم خواهیم پرداخت. برای آشنایی با نمادهای ریاضی، این مطلب از کاراتدریس را از دست ندهید.

علائم ریاضی چه چیزهایی هستند؟
از علائم و نمادهای ریاضی برای حل مسائل مختلف استفاده میشود و برای طی مراحل حل، لازم است که این علامتها را بشناسید. همانطور که میدانید ریاضی رابطه مستقیم با اعداد و علائم دارد. این علائم نه تنها مقادیر اعداد را نشان میدهند، بلکه رابطه بین دو کمیت را هم بیان میکنند. نمادهای مختلف، معمولا برای انجام عملیاتهای مختلف ریاضی مورد استفاده قرار میگیرند و همانطور که میدانید مفهوم ریاضی با اعداد و نمادها رابطه کاملا مستقیم دارد.
در ریاضیات علامتهای بسیار زیادی وجود دارد که هرکدام مقادیر مختلفی را نشان میدهند. برای ساده کردن عبارات میتوانیم از اعداد مختلف به جای نمادها استفاده کنیم. برای مثال، عدد PI یا π را مساوی 3/14 میدانیم و همه آن را پذیرفتهاند یا نماد e را همیشه مساوی 2.718281828 در نظر میگیریم (این نماد بهعنوان عدد ثابت e یا اولر شناخته میشود). اگر میخواهید در ریاضیات نخبه شوید، باید به این علائم آگاهی کامل داشته باشید و کاربرد آنها را بدانید.

علائم ریاضی بسیاری وجود دارد که شناخت آنها، برای دانشآموزان و دانشجویان مهم است. برای درک بهتر این موضوع، لیست نمادها ریاضی را در ادامه با تعریف و مثال معرفی میکنیم که با کاربردهای آنها آشنا شوید.
از علامت جمع ساده (+) گرفته تا علامتهای پیچیده، همه اینا جز نمادهای ریاضیات محسوب میشوند. در ادامه چند جدول از این نمادها را خواهید دید. همچنین در ادامه توضیحی درباره برخی از پرکاربردترین آنها به شما میدهیم.
علامتهای ریاضی (پایهای)
| سمبل | نام | مثال |
| ≠ | نامساوی | 6≠10 |
| = | مساوی | 3=1+2 |
| < | بزرگتر | 3<5 |
| > | کوچکتر | 6>4 |
| ≤ | بزرگتر و مساوی | Y=X یا Y>X در نتیجه X≤Y |
| ≥ | کوچکتر و مساوی | Y=X یا y<X در نتیجه X≥Y |
| [] | قلاب (ابتدا باید داخل قلاب را محاسبه کنید) | [2+5]10=70 |
| () | پرانتز (ابتدا باید داخل پرانتز را محاسبه کنید) | 3 × (3 + 7) = 30 |
| – | منها | 5 − 2 = 3 |
| + | جمع | 4 + 5 = 9 |
| ∓ | منها، بهعلاوه | 1∓4= -3 , 5 |
| ± | بهعلاوه، منها | 5 ± 3 = 8 , 2 |
| × | ضرب | 4 × 3 = 12 |
| * | ضرب | 2 * 3 = 6 |
| ÷ | تقسیم | 15 ÷ 5 = 3 |
| . | نقطه ضرب | 2 ∙ 3 = 6 |
| ـ / | تقسیم، کسر | 8/2 = 4 |
| mod | محاسبه باقیمانده | 7 mod 3 = 1 |
| ab , ^ | توان | 24 = 16 , 2 ^ 3 = 8 |
| . | نقطه اعشاری، جدا کننده اعشار | 4.36 |
| a√ | رادیکال | √9 = ±3 |
| a√4 | رادیکال با فورجه (عدد فورجه میتواند تغییر کند) | 16√4= 2 |
| ppm | در میلیون | 1 ppm = 1/1000000 |
| ‰ | در میل | 1‰ = 1/1000 = 0.1% |
| ppt | در تریلیون | 1ppt = 10-12 |
| ppb | در هر میلیارد | 1 ppb = 1/1000000000 |
علائم ریاضی (منطقی)

| سمبل | نام | مثال |
| & | و | x & y |
| | | خط عمودی | x | y |
| ∨ | x ∨ y | |
| x | ||
| x’ | تک کوتیشن | x’ |
| ! | علامت تعجب | ! x |
| ¬ | ¬ x | |
| ~ | علامت مد | ~ x |
| ⊕ | x ⊕ y | |
| ⇔ | برابر | |
| ⇒ | اشاره کردن | |
| ∀ | ||
| ↔ | معادل | |
| ∄ | وجود ندارد | |
| ∃ | وجود دارد | |
| ∵ | چون | |
| ∴ | از این رو |
نمادهای ریاضی (حساب و تحلیل)
| سمبل | نام | مثال |
| ε | اپسیلون (عددی بسیار کوچک نزدیک صفر) | ε → 0 |
| limx→a | مقدار محدود یک تابع | limx→a(3x+1)= 3 × a + 1 = 3a + 1 |
| y ‘ | مشتق | (5×3)’ = 15×2 |
| e | عدد اولر( e= 2.718281828 | e = lim (1+1/x)x , x→∞ |
| y(n) | مستق n | nth derivative of 3xn = 3 n (n-1)(n-2)….(2)(1)= 3n! |
| y” | مشتق مشتق | (4×3)” = 24x |
| D2x | مشتق مشتق | |
| Dx | مشتق، نماد اولر | |
| ∫ | مخالف مشتق | |
| ∭ | ادغام عملکرد سه متغیر | |
| ∬ | ادغام تو تابع متغیر | |
| ∯ | انتگرال سطح بسته | |
| ∮ | انتگرال خطی | |
| [a,b] | قلاب | [a,b] = {x | a ≤ x ≤ b} |
| ∰ | انتگرال حجم بسته | |
| (a,b) | (a,b) = {x | a < x < b} | |
| z* | مزدوج پیچیده (z = a+bi → z*=a-bi) | z = 3 + 2i |
| x * y | y(t) = x(t) * h(t) | |
| ∞ | نامحدود | |
| δ | دلتا |

علامتهای ریاضی (حروف الفبا یونانی)
| نماد اعداد یونانی (بزرگ) | نماد اعداد یونانی (کوچک) | نام |
| Β | β | Beta |
| Α | α | Alpha |
| Δ | δ | Delta |
| Γ | γ | Gamma |
| Ζ | ζ | Zeta |
| Ε | ε | Epsilon |
| Θ | θ | Theta |
| Η | η | Eta |
| Κ | κ | Kappa |
| Ι | ι | Iota |
| Μ | μ | Mu |
| Λ | λ | Lambda |
| Ξ | ξ | Xi |
| Ν | ν | Nu |
| Ο | ο | Omicron |
| Π | π | Pi |
| Ρ | ρ | Rho |
| Υ | υ | Upsilon |
| Τ | τ | Tau |
| Χ | χ | Chi |
| Φ | φ | Phi |
| Ω | ω | Omega |
| Ψ | ψ | Psi |
اینها تعدادی از نمادهای پرکاربرد بودند. بدون دانستن علائم ریاضی، درک مفاهیم خاص این علم بسیار سخت خواهد شد. برخی از نمادهای پرکاربرد عبارت هستند از:
- جمع (+): این علامت برای جمع دو یا چند عدد استفاده میشود و اگر قبل از عدد بیاید، آن را مثبت میکند. همچنین اگر عددی علامت نداشت، یعنی مثبت است.
- منها (-): این علامت برای تفریق دو یا چند عدد مورد استفاده قرار میگیرد و با قرار گرفتن آن قبل از یک عدد، عدد منفی خواهد شد.
- ضرب (*): اگر بخواهید دو یا چند عدد را ضرب در یکدیگر کنید، باید پای این علامت را وسط بکشید.
- · (^): این علامت بهمعنای “و” است.
- · (∨): در زبان ریاضی از این علامت برای گفتن “یا” استفاده میشود.
- · (¬): این علامت اگر قبل از جواب بیاید، آن را نفی میکند.

امیدواریم که توانسته باشیم شما را با پرکاربردترین علائم ریاضی آشنا کنیم. خوشحال میشویم نظرات خود را درباره این مطلب با ما به اشتراک بگذارید.
دیدگاهها
دیدگاه خود را در رابطه با متن بالا وارد کنید.
-
علیرضا
علیرضا
۱۴۰۳/۰۱/۱۷ ۲۳:۵۷:۳۳
اقا این عکس آخری که گذاشتید ردیف اول سمت چپ آخری اسمش چی بود ؟
-
کاراتدریس
۱۴۰۳/۰۴/۱۲ ۱۲:۵۰:۳۴
این علامت، علامت آلفا هست.
-
-
💜Jungkook💜
💜Jungkook💜
۱۴۰۲/۰۸/۱۲ ۲۳:۰۴:۲۴
عالیی ممنونم 🫶🏻🫰🏻🩷
-
کاراتدریس
۱۴۰۳/۰۴/۱۲ ۱۳:۵۸:۱۷
ممنون از نظرتون🙏
-
-
Dina
Dina
۱۴۰۲/۰۷/۱۷ ۲۰:۵۷:۵۳
مرسی واقعا کمکم کرد
-
کاراتدریس
۱۴۰۳/۰۴/۱۲ ۱۳:۵۸:۵۸
خوشحالیم که تونستیم کمکتون کنیم🙏
-
-
حبیب مطیری
حبیب مطیری
۱۴۰۲/۰۳/۲۶ ۱۸:۱۸:۵۹
برای این نماد (∀) توضیح نوشته نشده اما من این علامت و خیلی از علامتهایی که اینجا ذکر نشده را میدانم معنی نماد فوق *به ازای* خبری از نمادهایی همچون | = بطوری که و ∑ (زیگما) = جمع کل و ∝= تناسب و ∂ (رند) = مشتق جزئی و ≡ یا همنهشتی [x] = براکت |a| = قدر مطلق ‖…‖ = ماتریس |…| = ترمینال ∇ (نابلا) = دایورژانس یا دیفرانسیل سه بعدی و خیلی چیزای دیگه که اینجا مقدور نیست
-
کاراتدریس
۱۴۰۳/۰۴/۱۲ ۱۴:۱۵:۴۶
ممنون از توضیحات خوب و کاملاتون🙏
-
-
هادی اصفهانی
هادی اصفهانی
۱۴۰۲/۰۳/۱۵ ۱۲:۵۴:۱۷
داداچ از کی تا حالا عدد پی برابر شده با هفده و خرده ای!؟
-
کاراتدریس
۱۴۰۳/۰۴/۲۱ ۱۲:۳۴:۱۱
اشتباه تایپی بود که اصلاح شد، ممنون از نظرتون
-
